Hoe gebruik je een glijzeil?

 

Iedereen die in de zorg werkt of als mantelzorger werkt krijgt te maken met zorgbehoevenden die verplaatst moeten worden. Dit is een grote belasting voor de verzorgende. Bij een onjuiste werkhouding kunnen bij de verzorger lichamelijke klachten ontstaan. Denk hierbij aan het omrollen, verschuiven of ‘het even recht leggen’ van de cliënt of de lakens waar de cliënt op ligt. Een glijzeil biedt in deze gevallen uitkomst. Maar ook bij een onjuist gebruik van een glijzeil kan overbelasting ontstaan. Gebruik glijzeil daarom altijd op de manier zoals dit bedoeld is. In dit artikel lees je alles over het hulpmiddel glijzeilen in de zorg.

 

 

Wat is een glijzeil?

 

Een glijzeil is een hulpmiddel waarmee het gemakkelijker is om een zorgbehoevende te verplaatsen op een bed. Dit kan nodig zijn om de cliënt omhoog te verplaatsen, zijwaarts te verplaatsen, draaien of kantelen en voor wisselligging. Ook kan een glijzeil gebruikt worden bij de transfer van een bed naar een brancard.

Een glijzeil is een zeil dat de vorm heeft van een rol, waarbij de beide kanten van de rol gemakkelijk over elkaar heen glijden. Om deze manier ondersteunt het zeil bij de verplaatsing van een cliënt op een bed. Zonder het glijzeil zou deze verplaatsen een veel grotere lichamelijke belasting voor de verzorgende betekenen.

 

Het gebruik

 

Een glijzeil is een goed hulpmiddel bij het positioneren in en om het bed. Het glijzeil heeft aan de binnenzijde een zeer glad oppervlak om het schuiven te bevorderen. Onze glijzeilen zijn gemaakt voor een veilige en comfortabele transfer- en positioneringshandeling. Door het gebruik van een glijzeil beperk jehet schuren langs de huid bij de cliënt en het vergemakkelijkt de werkzaamheden voor de verzorgende. In de overledenenzorg kan een glijzeil ook worden gebruikt om een overledene te verplaatsen. Dit gebeurt door middel van schuiven. (in plaats van cliënt kunt je ook overledene lezen)

In geval van weinig ervaring met het gebruik van het glijzeil is het advies om het verplaatsen van de cliënt met twee personen uit te voeren. Hierbij is het belangrijk om tijdens het verplaatsen het hoofd van de cliënt goed te begeleiden.

 

Waarom een glijzeil gebruiken?

 

Het verplaatsten van een persoon die dit zelf niet meer kan is iets waar verzorgenden vaak mee te maken krijgen. Dit verplaatsen is lichamelijk erg zwaar voor de verzorgende. In het verleden heeft dit meer dan eens gezorgd voor blijvende lichamelijke schade. Het gebruik van een glijzeil is daarom sterk aan te raden. Met dit hulpmiddel wordt draaien of kantelen van een patiënt een stuk gemakkelijker en vooral minder belastend.

 

Soorten glijzeilen

 

Er zijn verschillende soorten glijzeilen. In dit artikel willen we de twee meest gangbare soorten uitlichten.

Het standaard glijzeil is blauw. Dit zeil is voor algemeen gebruik en is van een zeer gladde en duurzame stof. Dit glijzeil is bovendien het meest gebruikte glijzeil, zowel in de thuiszorg als in professionele zorgomgeving.

 

 

standaard glijzel
Standaard glijzel

Het zeil is uitwasbaar en kan voor langere tijd worden gebruikt. Met de lus aan de zijkant is het glijzeil eenvoudig op te hangen.

Het persoonsgebonden glijzeil is rood en gemaakt van siliconen gecoat nylon. Het is speciaal voor omstandigheden met risico van kruisbesmetting zoals situaties met bloed, open wonden, decubitus en besmettelijke ziekten. Ook worden de glijzeilen vaak ingezet voor overledenenzorg.

persoonsgebonden glijzeil
Persoonsgebonden glijzeil

De lus aan de zijkant is bedoeld om het zeil gemakkelijk op te bergen.

Glijzeil aanbrengen

 

Het goed aanbrengen van glijzeil bestaat uit een aantal stappen. Door deze stappen toe te passen zorg je ervoor dat de patiënt goed op het glijzeil gepositioneerd is. Ook zorgen deze stappen voor een minimale belasting voor de zorgverlener:

    • Zorg voor een goede werkhoogte.

 

    • Kantel de cliënt naar je toe en spreid het glijzeil nu uit achter de rug van de cliënt en steek het in onder de rug van de cliënt (ter hoogte van de schouders en de heupen, dit zijn de zwaartepunten en de contactplaatsen met het matras).

 

    • Kantel de cliënt terug op de rug op het glijzeil en trek het zeil voorzichtig recht onder de cliënt. Zorg dat het zeil vlak onder de cliënt ligt. Mocht je het zeil niet recht kunnen trekken, dan kan je de cliënt eventueel nog van je af kantelen, maar meestal is dat niet nodig.

 

Zijwaartse verplaatsing

 

Het kan voorkomen dat iemand niet meer goed in het midden van het bed ligt of dat je de wisselligging wil toepassen. Je wil dan de cliënt weer netjes in het midden neerleggen. Ook voor deze handeling is het gebruik van een glijzeil erg behulpzaam. Voordat je overgaat tot het verplaatsen moet je met de volgende zaken rekening houden:

    • Zowel hoofd, schouders als heupen liggen op het glijzeil

 

    • Het bedhek staat omhoog

 

    • Het open einde van het zeil is naar het hoofd,- en voeteneinde gericht

 

Heb je de voorbereidingen getroffen? Met de volgende stap plaats je de cliënt weer in het midden van het bed.

Stap 1:

Plaats je handen op de heup en op de schouder van de cliënt. Dus daarna voorzichtig de cliënt zijwaarts tot de gewenste positie is bereikt.

 

Kanteling

 

Er zijn vaak genoeg situaties waarin je iemand die op zijn rug ligt op zijn zij wil kantelen.  Als hulpmiddel voor draaien in bed is een glijzeil heel geschikt. Ook bij het draaien van een patiënt moet je met een paar dingen rekening houden.

    • Het bed staat op de goede werkhoogte

 

    • Aan de zijkant van het bed is voldoende ruimte

 

    • Het bedhek aan de andere kant staat omhoog

 

    • De cliënt ligt nagenoeg plat

 

    • Het kussen is al op de goede plek gelegd

 

Na deze voorbereidende handelingen kun je overgaan tot het kantelen van de cliënt. De volgende stappen zijn hierbij belangrijk:

Stap 1:

Pak het bovenste deel van het zeil stevig vast. Sta stevig met beide voeten op de grond waarbij je linker of rechterbeen een stapje naar voren staat.

kantelen stap 1
(bron: arbocatalogusvvt.nl)

Stap 2:

Vraag aan de cliënt of hij zijn hoofd alvast wil draaien in de richting van de kant waarop hij verplaatst gaat worden. Ga een klein beetje door je knieën. Trek nu het zeil voorzichtig naar achteren door gebruik te maken van je lichaamsgewicht.

kantelen stap 2

Stap 3:

Ga in een vloeiende beweging omhoog vanuit je benen en buig een klein beetje over de cliënt heen. De cliënt draait nu vanzelf op de gewenste zij.

kantelen stap 3

 

Omhoog verplaatsen met glijzeil

 

Het kan voorkomen dat een cliënt in bed onderuit zakt. Om de cliënt weer terug leggen in de juiste houding. Het omhoog verplaatsen met een glijzeil doe je opnieuw door een aantal stappen in de goede volgorde uit te voeren.

Hier zijn de zaken waar je rekening mee moet houden voordat je een cliënt omhoog verplaatst:

    • Zowel hoofd, schouders als heupen liggen op het zeil

 

    • Het hoofdeinde van het bed staat omlaag

 

    • Het kussen is verwijderd

 

Het omhoog verplaatsten zelf bestaat uit twee stappen:

Stap 1:

Trek de benen van de cliënt op zoals op onderstaande afbeelding te zien is:

benen patiënt optrekken

Stap 2:

Als de cliënt hiertoe in staat is vraag dan of hij zijn hoofd een beetje op kan tillen. Druk daarna de voeten stevig op het bed en vraag of de hij zich af wil zetten. Hierdoor glijdt hij omhoog in de gewenste positie.

omhoog verplaatsen

 

Lig transfer

 

Eén van de toepassingen van het glijzeil is het verplaatsen van een patiënt van het ene naar het andere bed of naar een douchebrancard. Belangrijk bij deze transfer is dat het zeil op de juiste manier is aangebracht. Voordat je begint moet je met een aantal zaken rekening houden:

    • Er is geen hoogteverschil tussen de twee bedden

 

    • De werkhoogte is goed

 

    • Er is geen ruimte tussen de bedden of het bed en de brancard

 

    • Er zijn geen scherpe of opstaande randen tussen de bedden

 

    • De bedden staan op de rem

 

    • Het glijzeil is voldoende groot. De patiënt moet er volledig op liggen. En er moet genoeg ruimte naast de cliënt op het glijzeil zijn voor de transfer.

 

Als aan deze voorwaarden voldaan is kan de verplaatsing beginnen. Deze handeling bestaat uit een paar stappen.

Stap 1:

Plaats het tweede bed zijdelings tegen het bed waar de cliënt op ligt. Zorg er vervolgens dat de cliënt zo compact mogelijk ligt. Dit doe je door de benen te kruisen en de armen over het lichaam te leggen.

Stap 2:

Gebruik je lichaamsgewicht om de om de cliënt op het andere bed te duwen. Het gebruik van je eigen lichaamsgewicht zorgt voor een minimale belasting. Begin met het duwen van de heupen, daarna de schouder en tot slot de benen. Zorg ervoor dat de cliënt volledig op het nieuwe bed ligt.

lig transfer met glijzeil

Stap 3:

Haal het bed direct weg en zorg dan je direct de bedhekken omhoog zet.

lig transfer stap 3

 

Glijzeil verwijderen

 

Tot slot besteden we aandacht aan het verwijderen van een glijzeil. Een glijzeil in bed laten liggen kan ook een opties zijn. Vooral wanneer iemand vaak verplaatst moet worden is het handig dat je niet elke keer het zeil opnieuw moet aanbrengen. Indien je het zeil wil laten liggen onder de cliënt gebruik dan een steeklaken over het zeil zodat je het kan fixeren. Een glijzeil verwijderen bestaat uit de volgende stappen:

Stap 1:

Zorg dat het bedhek omhoog staat aan de andere waarvan je werkt. Ga voor het bed staan met beide benen een klein beetje uit elkaar.

Stap 2:

Verwijder het zeil binnenstebuiten. Steek je hand door het zeil heen en trek ‘de andere kant’ naar je toe. Hierdoor glijdt het zeil langs zichzelf en ondervindt de cliënt geen getrek aan het zeil en de huid. Trek op de plaatsen waar je het minste weerstand ervaart.

We hebben nu alle belangrijke handelingen die je met behulp van een glijzeil kunt doen toegelicht.

 

Glijzeil protocol

 

Wie regelmatig in een professionele setting met glijzeilen werkt doet er verstandig aan om de manier  waarop gewerkt moet worden vast te leggen in een glijzeil protocol.  Het is belangrijk om zorgvuldig met dit hulpmiddel om te gaan. Enkele belangrijke afspraken die van het protocol onderdeel uit zouden moeten maken zijn:

    • Een glijzeil niet laten slingeren of op de grond leggen. Dit voorkomt vervuiling en valpartijen.

 

    • Met een glijzeil mag je een cliënt nooit tillen. De stof waarvan een glijzeil is gemaakt is sterk genoeg om aan te trekken, maar niet om mee te tillen.

 

    • Kruisbesmetting is een risico bij het gebruik van glijzeilen. Gebruik bij ziekte, bloed, etc. altijd een persoonsgebonden glijzeil. Dit glijzeil mag je niet voor een andere cliënt gebruiken.

 

Onderhoud

 

Het standaard glijzeil kan in de machine worden gewassen tot 70°C. Je mag het zeil niet centrifugeren en het mag ook niet in de wasdroger. Het persoonsgebonden glijzeil kan je reinigen met verdunde chlooroplossing of een goede kwaliteit sterilisatievloeistof. De gladheid van een glijzeil neemt langzamerhand af, zorg daarom tijdig voor vervanging.

Wij hebben je met dit artikel zo goed mogelijk willen uitleggen wat een glijzeil en hoe je deze het beste kan gebruiken. Het kan natuurlijk zijn dat je na het lezen van de informatie nog vragen hebt. Neem dan gerust contact met ons op. Wil je een glijzeil kopen? In onze webshop bieden wij alle gangbare soorten zeilen aan.

Vragen

 

Indien je na het lezen van deze informatie nog vragen hebt, neem dan gerust contact met ons op.

Tel. 0598 380717
info [a] www.hollandmedicals.nl